Gerdinand Bosch spreekt op EPIC

Avans is voor de tiende keer in 12 jaar de nummer 1 op de ranglijst van beste hogescholen in de Keuzegids hbo 2022. Daar zijn we ontzettend trots op, maar we leunen niet achterover. De wereld verandert namelijk steeds sneller. We hebben steeds meer oog voor de lange termijn en het welzijn van anderen. Banen veranderen continu. En studenten willen meer keuzevrijheid. Daarom willen we bij Avans wendbare en veerkrachtige professionals opleiden, die zich een leven lang ontwikkelen. Om die ambitie mogelijk te maken, zijn 3 transities nodig:

• een onderwijskundige transitie (proces)

• een organisatorische transitie (mensen)

• een digitale transitie (technologie)

Uiteraard is onze onderwijskundige transitie de kern, maar daarvoor hebben we de organisatorische en digitale transitie écht nodig. Belangrijk is dus dat de 3 transities in balans zijn. Met deze 3 transities verbinden we als het ware mensen, processen en technologie. Dat vraagt ook om een nieuwe mindset op deze 3 gebieden.

1. Aandacht voor de student (journey), maar dan ook echt (mensen)

Ten eerste moeten we leren vanuit het perspectief van de student te denken. Als we willen dat studenten de regie krijgen over hun eigen leerproces, dan moet de organisatie in dienst staan van die studenten. En als we vinden dat zij een onderzoekende houding moeten aannemen, moeten we die zelf ook hebben. En niet acteren op basis van aannames en overtuigingen.

2. Aandacht voor leren van én met elkaar (verbinding tussen mensen en processen)

We vinden het in het onderwijs mooi om onze kennis over te brengen. Maar we vinden het moeilijk om van elkaar te leren. We hebben soms last van het ‘Not invented here syndrom’: we staan sceptisch tegenover externe producten, onderzoek, standaarden of kennis. Omdat we denken dat we het zelf beter kunnen. Maar het is juist nodig om ‘fouten’ te maken en van anderen te leren.

3. Aandacht voor schaalbaarheid (verbinding tussen processen en technologie)

Beginnen met het einde in gedachten. Als er ergens in de organisatie een goed idee leidt tot een mooie onderwijsinnovatie, zien we dat terecht als een succes. Maar die innovatie breder toepassen… Dat valt in de praktijk vaak niet mee.

Lang verhaal kort: we willen de Ambitie 2025 realiseren door mensen, processen en technologie altijd met elkaar in balans te blijven brengen. Maar hoe zorgen we dáárvoor?

Werken in een ritme

Hiervoor gebruiken we een belangrijk inzicht uit de technologische wereld, dat ons een mooie werkwijze biedt om continu mensen, processen en techniek met elkaar te blijven verbinden. En waarin ook het samenwerken en leren op een goede manier is geborgd: het agile werken.

Gezamenlijke kaders en ruimte voor invulling

We hebben alle academies inhoudelijke kaders meegegeven. Binnen die kaders geven we de individuele eenheden juist de ruimte om het proces vorm te geven. Op proces- en systeemniveau zijn standaarden nodig, op inhoud en menselijk niveau is er juist ruimte voor autonomie. Door te standaardiseren kun je júist flexibiliseren en inspelen op persoonlijke behoeftes.

Urgentie en leiderschap

Om iedereen mee te krijgen, is urgentie nodig. En dat is voor Avans spannend, omdat studenten ons al jaren de beste hogeschool vinden. Daarnaast hadden we lange tijd te maken met de coronabeperkingen. Dat zou ertoe kunnen leiden dat we denken: even rustig aan nu. Het overbrengen van die urgentie vraagt dus om leiderschap. Een sterk punt van onze ambitie is dat er veel is gepraat. En daarmee is het draagvlak groot. Maar nu moeten we het gaan waarmaken. Daarom heeft ons College van Bestuur een mijlpaal aangewezen: in september 2024 kunnen onze eerstejaarsstudenten modulair studeren. De urgentie is dus gecreëerd door mijlpalen aan te wijzen.

Transitie in de organisatie zélf

Belangrijk onderdeel van onze aanpak is dat we dit er niet ‘naast doen’, dit ís ons werk. Het is geen project, de organisatie zélf is in transitie. Onze dagelijkse manier van werken moet veranderen. Daarom willen we geen aparte veranderorganisatie, maar moet de uitvoering in de onderwijs- en ondersteunende eenheden zélf plaatsvinden. Zodat het vernieuwingsproces daar straks echt zo diep geworteld zit, dat het niet stopt zodra de transitie klaar is.

Leren van elkaar, binnen én buiten Avans

Niet alleen binnen Avans moeten we leren van elkaar, bijvoorbeeld met behulp van de agile werkwijze, maar ook tussen onderwijsinstellingen onderling. Er valt veel te leren van de dierenwereld op dit gebied; zo zijn er bepaalde vogels die in staat zijn om tussen groepen heel snel informatie uit te wisselen, bijvoorbeeld over veranderingen in hun toegang tot voedsel.

Verbinden van beleid met processen en systemen

En zoals we de 3 transities verbinden, verbinden we ook ons beleid met onze processen en systemen. Dit wordt zichtbaar in het waardeketenmodel Value4Education, dat we gebruiken als basis voor onze transitie.

We blijven leren

Toen we net begonnen met onze onderwijsexperimenten, wilden we meteen aan de slag met AvansEduPlatform. Maar dat platform is tijdens die experimenten helemaal niet gebruikt; de docenten waren er nog niet aan toe. Ze hadden de eerste onderwijsexperimenten nodig om te ervaren dat het platform hen juist helpt. Je kunt iets pas écht betekenis geven als je snapt wat je aan het doen bent. Daarom is het zo belangrijk dat we iedereen erbij betrekken.

En wat dit voorbeeld ook weer aantoont, is dat de technologie altijd een middel moet zijn en geen doel op zich. Deze ontwikkeling was te veel ingegeven vanuit technologie en naar een proces gebracht. Maar pas toen de mensen zelf het nut en de noodzaak zagen, konden ze ook op een waardevolle manier feedback geven en het product verbeteren. Daarom moeten we steeds checken of de mensen, processen en technologie in balans zijn. En natuurlijk slagen wij daar ook niet altijd in. We blijven fouten maken en leren daarvan. Dat is en blijft onderdeel van ons werk. En je hebt elkaar nodig om van die fouten te leren. Kortom: het kan alleen samen!

Laat je door de presentatie van Gerdinand inspireren!